W ostatnich latach pojawiło się lub zyskało popularność wiele różnych form wsparcia rozwojowego. Wśród nich wymienia się zarówno te o obcojęzycznych nazwach, takie jak coaching, mentoring czy tutoring, jak i nieco mniej wpadające w ucho rozmaite formy poradnictwa psychologicznego i pedagogicznego czy też terapii (psychoterapii, terapii pedagogicznej, bajkoterapii, muzykoterapii, dogoterapii, itp.).
Rozmaitość tych metod wsparcia z jednej strony otwiera wiele możliwości (przede wszystkim dopasowania ich form i dynamiki czy czasu trwania do indywidualnych potrzeb), z drugiej strony jednak może prowadzić do pewnej dezorientacji, zwłaszcza że często granice między poszczególnymi formami udzielania pomocy są nieostre, a i narzędzia w nich wykorzystywane bywają analogiczne czy wręcz identyczne.
W związku z tym by nieco ułatwić zorientowanie się w tej wielości proponujemy naszym czytelnikom lekturę serii tekstów, w których pokrótce wyjaśnimy, na czym polegają wybrane metody oraz komu i czemu mogą służyć.
Tutoring a coaching
T u t o r i n g jest metodą pracy polegającą na opiece nauczyciela (tutora) nad podopiecznym (tuteem). Celem tego rodzaju procesu czy też relacji trwającej przez określony czas (semestr, rok szkolny czy nawet przez cały etap edukacyjny) jest wspieranie w osiąganiu pewnych celów rozwojowych (tutoring rozwojowy), czyli nabywaniu pewnych umiejętności czy kompetencji, względnie zdobywaniu osiągnięć, czy też realizacja zadań stricte związanych z wdrażaniem wybranych projektów (np. napisanie eseju zaliczeniowego czy pracy dyplomowej).
Z kolei c o a c h i n g jest rodzajem wsparcia, w ramach którego odbiorca czy też uczestnik – osoba lub instytucja – ma przede wszystkim zwiększyć własną efektywność czy produktywność w określonym zakresie czy też obszarze. Coach jednak nie jest nauczycielem, nie występuje z pozycji autorytetu czy mistrza, raczej współtowarzyszy w procesie rozwojowym, pomagając w samodzielnym rozpoznawaniu czy tworzeniu rozwiązań.
Tutoring i coaching różni więc przede wszystkim kontekst, a także typ relacji. O ile bowiem proces tutorski odbywa się w otoczeniu szkolnym czy akademickim, zaś tutor jako osoba bardziej doświadczona, czy też pełniąca określone funkcje w edukacyjnej hierarchii ma wspomagać podopiecznego (jako mistrz czy nauczyciel) – o tyle proces coachingowy odbywa się najczęściej w kontekście biznesowym (choć może też dotyczyć życia osobistego), zaś coach jest partnerem albo towarzyszem, a nie przewodnikiem czy mentorem swojego klienta.
Oczywiście, w obu tych rodzajach wsparcia uczestnicy mogą osiągać podobne cele, mieć podobne doświadczenia interpersonalne czy też korzystać z tych samych narzędzi – jednak wskazane różnice pomiędzy tutoringiem i coachingiem są zasadnicze, określają bowiem zarówno ich dynamikę, jak i kwestię odpowiedzialności.
