Otwórzmy okna błędom

W 2015 roku zostałem zaproszony do Krakowa na konferencję “Czy szkoła może być lepsza?”. Spośród wielu interesujących prezentacji w pamięci zapadła mi szczególnie jedna. Na sali pojawił się lekko spóźniony prelegent w kraciastym szaliku, Aleksander Pawlicki. W pierwszych kilku minutach mówił o tym. dlaczego musi się streszczać, następnie podzielił się swoimi refleksjami i uwagami dotyczącymi błędu – a dokładniej tego, jak w szkole jest on traktowany, jak z nim pracujemy, co z tego wynika, a co wynikać by mogło.

Niezwykle trafnie pokazywał zgromadzonym znaczenie świadomej pracy z błędami, znalezienie dla pomyłek miejsca w naszej edukacyjnej działalności. Przedstawił przykłady naukowców doświadczających w swoich poszukiwaniach wielu porażek. Zasadniczo ich badania opierały się głównie na pracy z setkami błędów w drodze do właściwego rozwiązania.

Aleksander Pawlicki postawił dwa bardzo ciekawe, prowokujące pytania: “Dlaczego wybitni uczeni byli często marnymi uczniami?” oraz “Dlaczego wybitni uczniowie są takimi sobie uczonymi?”. Bardzo mocno podkreślał, że rozwój kompetencji badawczych i ciekawości jest związany z umiejętnością i odwagą popełniania, dostrzegania i poprawiania błędów.

Refleksja wynikająca dla mnie z wysłuchania prezentacji dotyczyła nie tylko tego, jak pracować z uczniami i popełnianymi przez nich błędami. Bardziej nurtowało mnie pytanie dotyczące błędów w moim życiu. Co z nimi robię? Jak je przepracowuję? Czy są dla mnie tylko skazą na lekko próżnym obrazie samego siebie? Czy powodują zniechęcenie i apatię czy pobudzają mnie do działania? Co powinienem z nimi robić we własnym życiu?

Dopiero na podstawie takiej autorefleksji można przejść do przedefiniowania sposobu pracy z podopiecznymi, dziećmi, uczniami. Ciekawe, że zmiana stosunku do błędu tak naprawdę daje nam szansę na stanie się bardziej prawdziwymi i odważnymi w naszym codziennym rodzicielskim, nauczycielskim i prywatnym życiu.

Bardzo zachęcam do obejrzenia dwudziestominutowego wystąpienia Aleksandra Pawlickiego.