10 wskazówek jak uczyć się lepiej i efektywniej

Niedawno natrafiłem w internecie  na bardzo ciekawą dyskusję dotyczącą nauki i sposobów jakie można zastosować by nie była ona koszmarem. Doprowadziło mnie to do stworzenia 10 wskazówek, które sprawią, że  znacznie mądrzej i świadomiej podejdziesz do procesu, jakim jest nauka.

Jeżeli mógłbym ci coś radzić na początek, to nie wdrażaj wszystkiego na „hura”. Znajdź spośród  poniższych wskazówek tę, która zainteresuje cię najbardziej i spróbuj zacząć od niej. To tak jak z wyrabianiem nowego nawyku. Zakładając, że zrobisz 20 pompek codziennie po wstaniu z łóżka, najprawdopodobniej szybko się zniechęcisz. Znacznie prościej będzie wyrobić nowy nawyk decydując się na 2 pompki po wstaniu z łóżka i stopniowe zwiększanie tej ilości z tygodnia na tydzień.

1. Nakarm swój mózg

Często w planowaniu nauki bagatelizujemy czynnik jakim jest jedzenie. Przyznaj, jak często jesz rano śniadanie z myślą: „Dzięki tej owsiance, poprawie znacznie możliwości mojego mózgu”? Podejrzewam, że prawie nigdy. Jednak dobre, czyli przemyślane jedzenie, jest tym, co doda ci energii, poprawi koncentrację oraz zoptymalizuje funkcje mózgu.

Nie masz pomysłu co zjeść? Warto, żeby jednym z elementów posiłku były:

• Nasiona lnu – są doskonałym źródłem kwasu alfa-linolenowego, zdrowego tłuszczu, który zwiększa funkcję kory mózgowej i pomaga budować i chronić neurony.
• Buraki – naturalne azotany w burakach mogą zwiększać dopływ krwi do mózgu, co poprawia sprawność umysłową.
• Migdały – są korzystne dla zwiększenia uwagi i świadomości niezbędnej do nauki, a także dla przywrócenia pamięci i funkcji poznawczych.
• Jajka – potężna mieszanka witamin z grupy B (pomagają komórkom nerwowym spalać glukozę), przeciwutleniaczy (chronią neurony przed uszkodzeniem) i kwasów tłuszczowych omega-3 (utrzymują komórki nerwowe w optymalnej prędkości).

2. Wyznacz cel nauki na dany dzień

Najlepszym sposobem na skoncentrowanie się na nauce jest rozpoczęcie dnia od pytania: „Jaką rzecz muszę dziś ukończyć?”

Dlaczego? To pytanie zachęci Cię do strategicznego myślenia o dniu, zmusi Cię do ustalenia priorytetów, pomoże skoncentrować się na celu, który chcesz osiągnąć do końca dnia. 

Zdaję sobie sprawę, że wyznaczonych celów nauki możesz mieć znacznie więcej. Jednak podejście skupiające się na wykonaniu jednego z nich w danym dniu, pozwala lepiej skoncentrować się na pozostałych celach w kolejnych dniach. 

3. Przygotuj się na trudności

Choć brzmi banalnie, przy poświęceniu na to zadanie kilku minut, możesz znacznie poprawić efekty swojej nauki. Na czym to właściwie polega?

Poświęć kilka minut, po określeniu celu nauki na dany dzień, na wyobrażenie sobie jak będzie wyglądała twoja nauka danego dnia. Choć nie lubię tego słowa, to jest ono tutaj jak najbardziej na miejscu – zwizualizuj to sobie.

Wyobraź sobie dokładnie jak będziesz się uczył, gdzie i z jakich materiałów będziesz korzystał. Co może przeszkodzić w miejscu nauki? Które tematy czy rozdziały mogą okazać się trudniejsze i bardziej problematyczne?

Takie podejście pomaga przygotować się na problemy, które  mogą pojawić się podczas nauki. Jednak to nie koniec. Po dokładnym wyobrażeniu sobie całego dnia, wymyśl sposoby rozwiązania tych trudności, które mogą stanąć na twojej drodze (na przykład, prosząc kolegę z klasy o wyjaśnienie, kontaktując się z wykładowcą itd.).

4. Zacznij z wysokiego „C”

Dla większości ludzi szczytowa wydajność mózgu ma miejsce 2-4 godziny po przebudzeniu. Jest to czas, kiedy nasz mózg może skupić się na myśleniu analitycznym, które wymaga największej koncentracji. W przypadku nauki może to być czytanie, pisanie, kodowanie, analiza, krytyczne myślenie lub rozwiązywanie problemów.

Z pozoru bardzo prosta do wdrożenia wskazówka, jednak gdy przypomnimy sobie kiedy najczęściej uczą się (a raczej odrabiają zadania domowe) nasze dzieci (godziny wieczorne) lub kiedy uczą się studenci (z moich doświadczeń wynika, że godziny wieczorno-nocne), widzimy, że wcale nie taka łatwa do wdrożenia.

Wykonywanie ciężkiej pracy na początku dnia pozwala twojemu mózgowi z dużą ilością energii (którą zyskałeś po spokojnej nocy) w pełni skoncentrować się na danym problemie. To odwrotność tego, co spotyka nas przy okazji wieczorno-nocnej nauki, kiedy jesteśmy wyczerpani, zarówno psychicznie, jak i fizycznie po całym dniu.

5. Rób przerwy

Aby uzyskać najlepsze efekty naszej nauki, nie musimy siedzieć godzinami przy biurku. Warto użyć timera, aby lepiej zarządzać czasem nauki. W ten sposób pozwalamy mózgowi jeszcze lepiej skoncentrować się na zadaniu.

Może jakiś przykład. 

Przeczytaj i przejrzyj materiały do ​​nauki. Ustaw licznik na 30 lub 60 minut, aby zmaksymalizować koncentrację; lub, w przypadku naprawdę krótkich okresów nauki, wypróbuj technikę Pomodoro, która składa się z 25-minutowych bloków czasu, po których następują 5-minutowe przerwy. 

Kiedy skończysz z jednym segmentem czasowym, odejdź od biurka i zrób coś zupełnie niezwiązanego z pracą: zaczerpnij świeżego powietrza, przeciągnij się, zjedz przekąskę, napij się kawy lub herbaty.

Jako ciekawostkę, sprzedam wam także metodę opracowaną przeze mnie w trakcie studiów i przynoszącą naprawdę spektakularne efekty. Co powiecie na łączenie nauki z nadrabianiem zaległości w serialach? Przez 4 lata studiów moja nauka opierała się na zasadzie: jedna strona notatek – 3 minuty serialu. Efekty nie są potwierdzone naukowo (choć mam dowody w postaci ocen), ale prawie namacalnie mogłem wyczuć, że w przypadku czytania więcej niż jednej kartki notatek, moja koncentracja na każdej kolejnej z rzędu malała. Dzięki przerywnikowi w postaci serialu, mój mózg się niejako resetował i przygotowywał na kolejną dawkę wiedzy.

6. Rób notatki

Nie siedź i nie czytaj biernie podręcznika. Weź długopis do ręki i zapisuj! Poprawia to zdolności poznawcze mózgu, ułatwia przechowywanie informacji i zwiększa pamięć.

Notuj tylko to co istotne. Kluczowe pojęcia, pomysły czy tematy. Nie marnuj czasu na zapisywanie każdego słowa. 

Słyszeliście kiedyś o metodzie Cornella? Jeżeli nie, warto się jej przyjrzeć. Używanie list punktowanych oszczędza czas i pomaga szybciej zlokalizować informacje. Natomiast używanie kolorów, pozwala na lepsze uporządkowanie notatek: różnokolorowe pisaki, markery lub zakreślacze pozwalają wyróżnić najważniejsze sekcje. 

7. STOP rozpraszaczom

Być może znasz ten scenariusz o którym miałem okazję pisać przy okazji polecaniu TED-a dotyczącego odkładania wszystkiego na później: zamiast nauki postanawiasz przeczytać całą stronę Wikipedii dotyczącą afery Nancy Kerrigan/Tonyi Harding, ponieważ właśnie ci się przypomniała. Potem… Potem przejdziesz się do lodówki, sprawdzić, czy nic się w niej nie zmieniło od 10 minut. Następnie oddasz się filmom na YouTube, zaczniesz od Richarda Feynmana, opowiadającego o magnesach, a dużo dużo później skończysz na wywiadach z mamą Justina Biebera. 

Tak, brzmi źle. W takim scenariuszu zaczynasz czuć się przytłoczony i zestresowany, ponieważ zaczyna brakować czasu na naukę. Oto co może pomóc:

• Sprawdzaj pocztę e-mail i aplikacje społecznościowe tylko 2-3 razy dziennie (w porze lunchu, później po południu i wieczorem).
• Ustaw telefon w tryb samolotowy lub po prostu wyłącz głośność i odłóż go gdzieś na kilka godzin.
• Unikaj przeglądania Internetu
• Daj znać bliskim, informując ich, że nie będziesz dostępny w ciągu najbliższych kilku godzin; może to dotyczyć członków rodziny, kolegów z klasy i bliskich przyjaciół.
• Zamiast tylko odkładać telefon możesz pobrać aplikację Forest, dzięki której wyhodujesz swój własny las, aw tym czasie aplikacja odetnie ci możliwość korzystania z dobrodziejstw twojego smartfona 

8. Ucz innych lub mów do siebie

Jedną z najpotężniejszych technik uczenia się na pamięć jest przywoływanie nowo poznanych informacji poprzez uczenie ich innej osoby lub po prostu mówienie ich sobie na głos. Pomaga to przejrzeć, przywołać i zachować to, czego się nauczyłeś lepiej niż po prostu bezgłośne przeglądając materiał.

Od zawsze uważam, że najlepsze uczennice mojego liceum, były tak dobre nie dlatego, że się tyle uczyły, a dlatego, że tylu osobom pomagały w nauce i tak dużo osób na nich „żerowało”!

9. Nie marnuj wieczorów – myśl strategicznie

Zwykle jest to pora dnia, kiedy mózg zwalnia i staje się bardziej prawdopodobne to, że zacznie myśleć twórczo. Dlatego warto poświęcić ten czas na skoncentrowanie się na działaniach strategicznych. Na przykład:

• Ustaw swoje cele nauki na cały tydzień, aby zawsze mieć plan na choćby dwa kroki do przodu
• Szukaj sposobów optymalizacji uczenia się, znajdując nowe narzędzia, zasoby lub aplikacje do nauki, które mogą pomóc Ci w mądrzejszej nauce (w tym przypadku doskonale sprawdzi się nasza strona, lub korzystaj z tego co polecają inni tutaj czy tutaj)
• Przejrzyj swój plan na następny dzień, aby lepiej przygotować się na to, co czeka cię w przyszłości

10. Idź spać!

Dlaczego? Neuronaukowcy uważają, że sen może pomóc nam lepiej się uczyć i zapamiętywać, a także dać mózgowi czas na pozbycie się niepotrzebnych informacji zalegających w naszym mózgu po całym dniu. I odwrotnie, przewlekłe braki snu mogą zmniejszyć nasze zdolności poznawcze, wpłynąć na naszą koncentrację, a nawet obniżyć IQ.

A jak dobrze spać? Według badań opublikowanych w czasopiśmie Journal of Neuroscience szlak limfatyczny mózgu (wymiana dwóch płynów, płynu mózgowo-rdzeniowego w mózgu i płynu śródmiąższowego w organizmie) pomaga wyeliminować „śmieci ” z mózgu, a ten proces eliminacji jest najskuteczniejszy, gdy śpimy „na boku”. Wynik? Następnego dnia budzisz się odświeżony i z czystym umysłem.

Pomóc w zasypianiu mogą także:

• filiżanka herbaty ziołowej
• ciepłe mleko z miodem
• suplement magnezu
• Muzyka relaksacyjna
• Czytanie książki

Moim jednak zdaniem, najlepiej jest po prostu zamknąć oczy 🙂

Mam nadzieję, że powyższe wskazówki sprawią, że zamiast uczyć się długie godziny, znacznie efektywniej podejdziesz do procesu nauki. Bo nie liczy się czas włożony w naukę, a jakość wysiłku w nią włożonego. Zresztą ta zasada nie tyczy się tylko nauki, ale w równym stopniu pracy, treningu czy nawet czasu wolnego!