Abecadło edukacji/relacji

Agnieszka Piwowarczyk
0 komentarz

Kiedy w 2013 roku obejrzałam po raz pierwszy film Erwina Wagenhofera Alfabet, znalazłam w nim potwierdzenie dla wielu moich własnych intuicji na temat systemu edukacji, opartych na własnych doświadczeniach szkolnych i kilkuletniej pracy przy tablicy. Gdybym miała streścić te treści, które wówczas wydawały mi się szczególnie bliskie, wskazałabym kilka twierdzeń:

  1. System edukacji nie służy uczniom.
  2. System edukacji szkodzi uczniom, a służy rozmaitym interesom ekonomicznym i politycznym.
  3. Systemowa edukacja nie jest jedyną dostępną opcją. Można inaczej.

Gdy całkiem niedawno sięgnęłam po napisaną na kanwie tego filmu książkę pod tym samym tytułem, moją uwagę przyciągnęły już nie treści o charakterze publicystycznym i społecznym, lecz kwestie o wiele bardziej istotne, choć z pewnością bardziej subtelne, bo niemające demaskatorskiego wydźwięku. Teraz, po kilkunastu latach pracy w zawodzie, ale też z perspektywy rodzica dzieci, które wchodzą w tzw. wiek przedszkolny czy szkolny zwróciłam uwagę na treści absolutnie podstawowe – bo przypominające o tym, że edukacja jest relacją, więc powinna być oparta na wzajemnym szacunku, zainteresowaniu i zaufaniu, co możliwe jest właściwie w każdym systemie edukacyjnym. Krótko mówiąc, dziś bardziej interesujące niż edukacyjne abecadło autorów wydaje mi się wyrażone w podtytule książki Strach albo miłość – jej zasadnicze przesłanie.

Książka – być może ze względu na to, że została napisana przez troje autorów, a być może dlatego, że jej zasadniczym przesłaniem jest pochwała różnorodności – ma dosyć osobliwy kształt. Obok fragmentów o charakterze publicystycznym odnoszących się do bohaterów i zagadnień ukazanych w filmie, zawiera passusy, w których Andre Stern opowiada o dzieciństwie swojego syna i przedstawia refleksje na temat edukacji, rozwoju i relacji. Ta swoista różnorodnośćność Alfabetu może nieco utrudniać lekturę, niemniej może ją także czynić jeszcze bardziej interesującą, bo pozwala treści – by tak rzec – teoretyczne czy ogólne skonfrontować z opowieściami o konkretnych osobach, ich drodze i wyborach.

Wydaje się jednak, że najważniejsze przesłanie zawiera się w zadanych w książce pytaniach, które warto tu przywołać w całości:

”Czy w edukacji muszą być zwycięzcy i przegrani?”

“Najważniejsze są przychylność, szacunek i zaufanie, nic nie kosztują i pozostają dostępne dla wszystkich ludzi. Resztę wnosi spontanicznie dziecko: zabawę, imitację, wyobraźnię zachwyt, ciekawość, poczucie więzi i wzrastanie – to wszystko wrodzone predyspozycje człowieka. Wszyscy przychodzimy z nimi na świat. (…) Co się stanie, jeśli nie pójdziemy za innymi, a pozostaniemy we wrodzonym stanie zachwytu, doświadczymy głębokiego przywiązania, a jednocześnie uczynimy zadość naszej potrzebie autonomii? Co się stanie jeśli będziemy się bawić przez całe życie?”

Z pewnością warto poświęcić chwilę – i na obejrzenie filmu, i na lekturę książki, i na refleksję na temat tych pytań i możliwych na nie odpowiedzi.

Źródła:

  • Alfabet, reżyseria Erwin Wagenhofer (2013).
  • Erwin Wagenhofer, Sabine Kriechbaum, Andre Stern, Alfabet. Strach albo miłość, Wydawnictwo Element, Gliwice 2018.

Może Cię zainteresować:

Zostaw komentarz

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić Twoje wrażenia. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuje Przeczytaj więcej

Polityka prywatności
Już dostępny!

Przemyślnik edukacyjny

73 pytania będące źródłem edukacyjnej inspiracji i refleksji!