Uchodźcy i inni migranci w szkole 

Aleksandra Gancarz
0 komentarz

W polskich szkołach od lat przybywa uczniów z zagranicy, lecz dopiero fala uchodźców z Ukrainy w 2022 roku wywołała powszechną mobilizację pedagogów i szersze zainteresowanie uczniami z doświadczeniem migracyjnym. Oddziały przygotowawcze, dodatkowe godziny nauki języka polskiego, zajęcia wyrównawcze, asystent kulturowy – to sposoby wsparcia wynikające z prawa oświatowego. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę, przyjmując uczniów z zagranicy? Od czego zależy przebieg ich adaptacji szkolnej? Poniżej prezentujemy kilka spośród wielu czynników, o których donoszą w ostatnich latach polscy badacze społeczni.

Język to kwestia kluczowa. Nawet jeśli przybywający z zagranicy uczeń komunikuje się w języku polskim, może nie rozumieć, czym jest wakuola, insurekcja czy strój galowy, więc trzeba zwracać uwagę na specyfikę języka szkolnego. W komunikacji nauczycieli z rodzicami nie powinni pośredniczyć wychowankowie, lecz inny, najlepiej neutralny tłumacz. Ponadto nauczyciel uczący polskiego jako języka obcego powinien ukończyć odpowiednie studia kwalifikacyjne. Łatwiej będzie mu wtedy wyjaśnić np. dlaczego Krzyżacy nie są napisani Sienkiewiczem, lecz przez Sienkiewicza. Posługiwanie się językiem i uczenie języka to naprawdę dwie różne rzeczy!

Ważnym czynnikiem, który może przesądzić o zaangażowaniu ucznia z zagranicy w proces adaptacji szkolnej, jest poczucie stałości lub tymczasowości. Nauczyciele nie mają wpływu na plany rodziców czy uzyskanie przez nich prawa pobytu w Polsce, warto jednak uwzględniać takie kwestie (o ile są one znane szkole…) przy diagnozowaniu zachowania ucznia lub ocenianiu jego postępów w nauce. Jeśli uczeń ma spędzić w Polsce tylko kilka miesięcy, najcenniejszą rzeczą, jaką możemy mu dać, są dobre wspomnienia.

Czynnikiem ułatwiającym adaptację dzieci migrantów jest autentyczna otwartość i życzliwość całej społeczności szkolnej oraz kompetencje społeczne i kulturowe nauczycieli. Wsparciem takich postaw są liczne inicjatywy i dostępne bezpłatnie materiały, dzięki którym uczniowie z Ukrainy mogą łatwiej przystosować się do warunków polskich szkół, a polscy uczniowie poznać naszych wschodnich sąsiadów. 

Źródła:

Grzymała-Moszczyńska H., Grzymała-Moszczyńska J., Durlik J., Szydłowska P.: (Nie)łatwe powroty do domu. Funkcjonowanie dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Warszawa 2015. Do pobrania na stronie: ruj.uj.edu.pl (dostęp: 31.03.2022 r.). 

Kubin K., Świerszcz J.: Wyzwania dla szkoły różnorodnej. Wstępna analiza mechanizmów wykluczania dzieci i rodzin migranckich w strukturach szkoły w Polsce. A. Paszko (red.): Edukacja międzykulturowa w Polsce wobec nowych wyzwań. Willa Decjusza, Kraków 2011. 

Rabczuk W.: Czynniki niesprzyjające i chroniące w przebiegu kariery szkolnej uczniów imigrantów. „Edukacja Międzykulturowa” 2013, nr 2. 

Suchowierska A., Szostak-Król J.: Na dobry początek. Powitalna książka-prezent dla dzieci i rodziców z Ukrainy/Нехай стане це добрим початком Привітальна книжка-подарунок для дітей та їхніх батьків з України. Tłum. K. Charczenko, Białystok 2022. Do pobrania na stronie: metropolie.pl//na-dobry-poczatek-nekhai-stane-ce-dobrim-pochatkom (dostęp: 31.03.2022 r.). 

Może Cię zainteresować:

Zostaw komentarz

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić Twoje wrażenia. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuje Przeczytaj więcej

Polityka prywatności