Co uczniowie myślą o swojej szkole? – Studium przypadku

Krystyna Sulkiewicz
0 komentarz

W jednym z warszawskich liceów społecznych pod koniec roku szkolnego uczennice i uczniowie otrzymują do wypełnienia ankietę. Zestaw pytań jest różnorodny: część ma charakter zamknięty, stymulujący klasyczne odpowiedzi (tak, nie, nie wiem), ale jest także sporo pytań otwartych, w których uczniowie mogą podzielić się swoją opinią lub coś więcej napisać o sobie. 

Proszę mi wybaczyć, że w dalszej części mojego artykuliku będę niepoprawna politycznie i dla większej jasności i także wygody, pisząc o uczestnikach ankiety będę używać jednolitej formy – uczniowie.

Ankietę otwiera pytanie dotyczące wyboru szkoły, czy jesteś zadowolony, że jesteś w tej szkole i czy poleciłbyś ją znajomym. Większość uczniów (ponad 80%) była zadowolona, odpowiedzi były czasem bardzo krótkie, np. „jest git w szkole”, ale pojawiały się też wypowiedzi uzasadniające pozytywny wybór: „w tej szkole mogę być sobą i nikt mnie za to nie krytykuje”, „szkoła często wydaje się chaotyczna, natomiast jest przyjazna dla uczniów, nauczyciele są mili i profesjonalni”. Część uczniów nie miała zdania, zdecydowanie negatywnych odpowiedzi było brak, tylko jedna osoba napisała, iż w ogóle się nie widzi w żadnej szkole i zamierza się przenieść do edukacji domowej. Charakterystyczny jest także fakt, że procent zadowolonych był znacznie wyższy w klasach starszych, a jedna z maturalnych klas wyraziła swoją akceptację w stu procentach!

W uzasadnieniu, co najbardziej cenisz w tej szkole, większość ankietowanych na pierwszym miejscu stawiała dobrą atmosferę i kameralny charakter szkoły (liceum jest małe, ma niespełna stu uczniów), wysoko oceniała kompetencje nauczycieli i ich dobry stosunek do uczniów oraz atrakcyjność przedmiotów, których nie ma w innych szkołach, jak: historia sztuki, historia muzyki, wiedza o teatrze i filmie, retoryka, filozofia. W ankiecie pojawiły się też bardziej szczegółowe pytania o relacje między uczniami w klasie i także między klasami (kto pomaga, kto przeszkadza, kto narusza twoją prywatność). I tu posypały się konkretne informacje, zarówno niewesołe, jak i optymistyczne.

Główny zrąb ankiety stanowiły pytania dotyczące poszczególnych przedmiotów. Uczniowie mogli wybrać, które formy przekazywania wiedzy i pracy na lekcjach najbardziej lubią. Można było zaznaczyć kilka odpowiedzi, np.: wykład nauczyciela, dyskusja, praca w grupach, praca w parach, filmy, prezentacje, debaty, praca z podręcznikiem. Niezależnie od przedmiotu i klasy, zdecydowanie najchętniej wskazywane były prezentacje (często połączone z wykładem nauczyciela), filmy i dyskusje. Lubianymi formami były też prace w grupach i parach, wielu uczniów pozytywnie oceniło karty pracy. Zdecydowana większość uczniów napisała, że nie lubi pracy z podręcznikiem. 

Uczniowie też szczerze wypowiadali swoje zdanie o nauczycielach, których uznawali często za najmocniejszą stronę danego przedmiotu – „nauczycielka, bo mądra i ciekawie opowiada i w ogóle jest wspaniała!” jak i krytycznie oceniając ich walory pozamerytoryczne jak np. że mają słabe poczucie humoru.

Przy bloku pytań dotyczących przedmiotów, jest dużo odpowiedzi, że nie widzą potrzeby zmian w lekcjach (wszystko jest w porządku!), ale wielu uczniów (zgodnie z zaznaczonymi preferencjami do wyboru form pracy) domaga się bardziej atrakcyjnych i urozmaiconych lekcji.

Ciekawe były odpowiedzi dotyczące nauki języków obcych: uczniowie zapytani o swój stan wiedzy i umiejętności językowe w większości odpowiadali, że dobrze (lub bardzo dobrze) oceniają swoje możliwości rozumienia tekstów i konwersacji, przyznając jednocześnie, że mają kłopoty z gramatyką. 

Z ankiet można było się także dowiedzieć o zainteresowaniach pozalekcyjnych, znalazło to odbicie w odpowiedziach na pytanie – jakie tematy chciałbyś, aby były poruszane na lekcjach wychowawczych; spora grupa wskazała sprawy zdrowia psychicznego oraz bieżące problemy polityczne.

W końcowej części zapytano również, które wydarzenia szkolne szczególnie im utkwiły w pamięci, jakie były najciekawsze. Odpowiedzi były bardzo różnorodne, często powoływano się na organizowane w szkole spotkania z ciekawymi ludźmi sztuki nauki czy działaczami społecznymi, ale najbardziej interesujące były odpowiedzi uczniów klasy, która była na wycieczce w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL na Rakowieckiej. Wszyscy uczniowie jednomyślnie stwierdzili, że pobyt w tym muzeum wywarł na nich ogromne wrażenie i opowieści, które tam usłyszeli, będą pamiętać do końca życia. Ich wychowawczyni opowiadała mi, że nigdy nie widziała swoich uczniów tak skupionych i przejętych, gdyż żaden, nawet najlepszy podręcznik historii nie da takich możliwości jak zetknięcie się z prawdziwymi miejscami wydarzeń.

Jakie wnioski o uczniach i ich stosunku do nauki w szkole można wyciągnąć po przeczytaniu tych ankiet?

Odniosłam wrażenie, że większość uczniów lubi chodzić do swojej szkoły i że się w niej dobrze odnajduje ze względu na dobre relacje koleżeńskie – „poznałam ludzi, z którymi uwielbiam przebywać, zarówno w szkole, jak i poza nią”, oraz że podoba im się stosunek nauczycieli do uczniów. W ankietach często powtarza się bardzo pozytywna ocena kompetencji nauczycieli, choć nierzadko pojawiają się uwagi krytyczne odnośnie sposobu prowadzenia lekcji. Charakterystyczne jest to, że uczniowie cenią najbardziej zajęcia prowadzone w sposób atrakcyjny, odmienny od wykładów, jak: wyświetlanie i omawianie filmów, prezentacje, wycieczki do muzeów i obiektów zabytkowych czy miejsc historycznych. Jest to wyraźny rys obecnych czasów – wyższość kultury obrazkowej nad słowem pisanym. Pozytywny jest też fakt doceniania kreatywności i aktywności, co znalazło odbicie w licznych projektach, dyskusjach i debatach. W wielu wypowiedziach dostrzegłam również żywe zainteresowanie współczesnymi problemami społecznymi i politycznymi.

Uważam, że przeprowadzanie takich corocznych ankiet wśród licealistów byłoby korzystne zarówno dla uczniów, jak i dla szkół, niezależnie od tego czy są to szkoły społeczne, czy publiczne. Oczywiście pod warunkiem, że wyniki zostaną użyte do wyciągnięcia wniosków i wprowadzenia pozytywnych zmian.

Może Cię zainteresować:

Zostaw komentarz

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić Twoje wrażenia. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuje Przeczytaj więcej

Polityka prywatności
Już dostępny!

Przemyślnik edukacyjny

73 pytania będące źródłem edukacyjnej inspiracji i refleksji!