Wspinanie to forma aktywności, która zarówno w Polsce, jak i na świecie cieszy się rosnącą popularnością. Powstają nowe ścianki wspinaczkowe oraz wytyczane są drogi do wspinaczki skałkowej. Pod okiem doświadczonych instruktorów prowadzonych jest wiele kursów czy sekcji, także zawierających elementy rozwojowe i terapeutyczne. Sprzęt wspinaczkowy jest wciąż ulepszany, a nowe technologie zwiększają bezpieczeństwo, na przykład przy czynnościach asekuracyjnych. Możliwość dostosowania rodzaju, miejsca, poziomu trudności wspinaczki do indywidualnych potrzeb sprawia, że jest ona dostępna dla ludzi w różnym wieku, o różnych predyspozycjach psychicznych i fizycznych. Szczególne korzyści niesie wspinaczka także dla motoryki i wychowania dzieci.
Wspinanie jest naturalną czynnością dziecka. Dzieci przechodzą przez płoty, wchodzą na drzewa, wdrapują się na parapety i drabinki na placach zabaw. Te instynktowne zabawy wspierają zarazem ich rozwój fizyczny. Wspinaczka angażuje do ruchu całe ciało: kształtuje poprawną postawę i koryguje jej wady; wzmacnia mięśnie grzbietu oraz mięśnie głębokie; zwiększa mobilność w stawach, buduje ogólną koordynację i siłę; doskonale ćwiczy utrzymywanie równowagi, a także motorykę dłoni i palców. Niesie ze sobą również ogólne korzyści związane z uprawianiem sportu: pozwala zadbać o kondycję i dobre samopoczucie, spożytkować nadmiar energii, przeciwdziała otyłości. Pomysłem na kontrolowane, a tym samym bezpieczniejsze i bardziej świadome wspieranie tej formy ruchu mogą być np. zajęcia dla najmłodszych organizowane przez ścianki wspinaczkowe.
Obok szeregu zalet związanych z rozwojem fizycznym, wspinaczka wpływa również korzystnie na rozwój psychiczny i emocjonalny. Dziecko, które się wspina, niejako samo siebie wystawia na próby, które, najczęściej zakończone sukcesem, przełamują lęki i budują poczucie własnej wartości, ale też uświadamiają ograniczenia. Wspinaczka uczy wytrwałości i dążenia do celu, przy jednoczesnym wykształcaniu zaufania do drugiego człowieka i odpowiedzialności za niego. Dziecko wchodzące na górę jest z jednej strony zdane w swoich działaniach tylko na siebie, co dodatnio oddziałuje na poczucie sprawczości, z drugiej strony, ma świadomość nieustannego wsparcia i zapewnionego bezpieczeństwa. Uczy się niezależności, ale i ścisłej współpracy. Rozwija kompetencje związane z planowaniem, orientacją przestrzenną, skupianiem uwagi na wykonywanej czynności i systematycznością. Wreszcie, wspinanie – to trenowane od najmłodszych lat, jak i odkryte później – ma szansę stać się prawdziwą pasją o niemal nieograniczonych możliwościach realizacji.
Oprócz tradycyjnych zajęć na ściance istnieją także różnego rodzaju wspinaczkowe terapie i grupy rozwojowe, jak np. Wspinaczkowa Grupa Rozwoju Osobistego w Szkole Wspinania Camp4, gdzie doświadczenia wspinaczkowe stają się dla młodzieży materiałem do pracy nad własnymi emocjami i uwarunkowaniami. Realizowane programy dostosowywane są do potrzeb osób uczęszczających na zajęcia. Fundacja Sprawne Wspinanie organizuje zajęcia dla osób z zaburzeniami rozwojowymi, niepełnosprawnością intelektualną, ruchową, dla niewidomych i niesłyszących. W czasie zajęć techniki wspinaczkowe łączone są z Treningami Umiejętności Społecznych czy Terapią Ręki. Fundacja Czarodziejska Góra działająca w okolicach Rudawskiego Parku Narodowego, będącego jednym z najpopularniejszych miejsc do wspinaczki skalnej w Polsce, oferuje między innymi obozy wspinaczkowe dla dzieci z ograniczeniami intelektualnymi, trudnymi sytuacjami życiowymi, uzależnieniami. Pomysł łączenia wspinaczki i terapii jest wciąż intensywnie rozwijany w wielu miejscach i ośrodkach na świecie jak na przykład w niemieckim Instytucie Therapeutisches Klettern. Prowadzone są badania nad wpływem boulderingu (wspinaczki bez lin na niskich obiektach) na poprawę samopoczucia i wspieranie terapii osób z depresją.
Przede wszystkim jednak wspinaczka jest świetną, pomysłową i oryginalną zabawą, wyzwalającą mnóstwo pozytywnych emocji oraz piękną przygodą, którą można przeżywać wspólnie z innymi ludźmi.
Źródła:
A. i A. Makarczukowie, Terapia poprzez wspinanie. Zajęcia dla dzieci i młodzieży z zakresu wspinaczki na sztucznej ściance oraz wybranych technik linowych, dspace.uni.lodz.pl; edziecko.pl/dziecko-na-sciance-wspinaczkowej; sprawnewspinanie.pl/wspinaczka-dla-osob-z-zaburzeniami-rozwojowymi; wspinanie.pl/wspinanie-terapia-depresja/; therapieklettern.com/physiotherapie; halawspinaczkowa; sport.pl/dlaczego-warto-pozwalac-dziecku-sie-wspinac; czarodziejskagora/o-fundacji
dostęp: 12.11.2022
